kun jij de HPV-prik nog halen?

ANP

Vandaag is het HPV Awareness Day – en om dat bewustzijn nog eens te vergroten, werden ook de resultaten van het eerste Nederlandse onderzoek naar vaccinatie onder jonge vrouwen met baarmoederhalskanker bekend. Wat blijkt? Slechts 15 procent van hen bleek gevaccineerd te zijn tegen HPV.

Dat baarmoederhalskanker ook bij jonge vrouwen voorkomt, dat weten velen wel. Toch mag het bewustzijn nog wel groter. Dat blijkt ook uit de vaccinatiegraad, die volgens recent onderzoek toch tegenvalt. Afgelopen jaar hoorden we van de 29-jarige zangeres Emma Heesters het heftige nieuws. Waarna het aantal vaccinaties toenam. In de zorg ook wel het Emma-effect genoemd.

Wat is HPV?

HPV, oftewel het humaan papillomavirus, is een besmettelijk virus dat wordt overgedragen via seksueel contact. Acht op de tien mensen lopen het ooit op, maar meestal ruimt je lichaam het binnen een of twee jaar zelf op. Bij 10 tot 20 procent van de gevallen gebeurt dat niet, en dan kan het virus uitgroeien tot (een voorstadium van) kanker. Vooral baarmoederhalskanker komt hierdoor voor, maar ook kanker aan de schaamlippen, penis, anus en mond- of keelholte kan door HPV ontstaan. Jaarlijks krijgen zo’n 1100 vrouwen en 400 mannen hierdoor kanker.

Gelukkig is er een vaccin. Sinds een paar jaar krijgen alle kinderen in het jaar dat ze 10 worden een uitnodiging om zich twee keer te laten vaccineren tegen HPV.

Veel jonge vrouwen met baarmoederhalskanker niet gevaccineerd

Uit nieuw onderzoek blijkt dat jonge vrouwen die baarmoederhalskanker krijgen, vaak niet gevaccineerd zijn tegen HPV. Slechts 15 procent van de vrouwen onder de 30 met deze vorm van kanker had de prik gehad, terwijl dat percentage in de algemene populatie minstens 55 procent is.

Onderzoekers van het Amsterdam UMC en het IKNL melden: “We zagen de afgelopen jaren meerdere jonge vrouwen met baarmoederhalskanker die niet gevaccineerd waren”. Ondanks campagnes blijft een groot deel van de doelgroep ongevaccineerd, terwijl een HPV-prik de kans op baarmoederhalskanker met 87 procent verlaagt.

@nosstories

HPV is heel besmettelijk en kan tot meerder soorten kanker leiden. #HPV #baarmoederhalskanker #nosstories

♬ origineel geluid – NOS Stories

De cijfers vallen op, maar het is niet zeker dat de HPV-prik het verschil maakt, daarvoor zouden ook andere redenen kunnen zijn. Meer onderzoek is nodig. In dit onderzoek werd gekeken naar de medische dossiers van 135 vrouwen onder de 30 met baarmoederhalskanker. Van 84 vrouwen was bekend of ze gevaccineerd waren: 85 procent had de prik niet gekregen.

Kun je de prik alsnog halen?

Kinderen van 10 jaar oud worden nu dus uitgenodigd, maar als je dit leest, ben je waarschijnlijk een stuk ouder dan dat. Heb je dan meteen de boot gemist qua vaccinatie? Absoluut niet.

In 2022 en 2023 zijn alle nog niet gevaccineerde jongeren en jongvolwassenen van 11 tot en met 26 jaar uitgenodigd om kostenloos de HPV-vaccinatie te halen. Toch viel de opkomst bij de campagne tegen. Bij meisjes die zijn geboren tussen 1997 en 2010 ligt de vaccinatiegraad volgens het RIVM tussen de 60 en 70 procent.

Ben je 18 jaar of ouder en wil jij je toch graag laten vaccineren tegen HPV? Dan kun je terecht bij je huisarts, de GGD in jouw regio of op GGD Vaccinaties op maat of een vaccinatiecentrum. Je moet de vaccinaties dan wel zelf betalen. Dit kost ongeveer 175 euro per prik. Onder de 18 jaar is de vaccinatie wel gratis.

Het belang van een uitstrijkje

Een uitstrijkje maken is misschien niet je favoriete afspraak, maar is wel belangrijk. Dit simpele onderzoek checkt of je cellen in je baarmoederhals gezond zijn of dat er mogelijk afwijkingen zijn door HPV, het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken. En het goede nieuws? Als je er op tijd bij bent, kunnen deze cellen behandeld worden voordat ze écht een probleem worden.

Sinds kort kun je zelfs een zelftest thuis doen, makkelijker kan niet. Dus als je een uitnodiging krijgt: niet negeren, maar gewoon doen. Je toekomstige zelf zal je dankbaar zijn.